Te ke lava nai ʻo fakakaukauloto ki he moʻuí taʻe kau ai e ngaahi vaʻinga ʻokú ke saiʻ? ʻOku ou tui te tau lava ʻi he māmani ʻo e ʻaho ní ʻo mapuleʻi taʻekau ai ʻa e ngaahi fie maʻú ka he ʻikai ke tau lava ʻo moʻui taʻe kau ai ʻa e vaʻinga ʻoku tau saiʻia taha aí. ʻOku ʻikai ko hotau taimi fakalaka pe ʻa e meʻa ko ia. Ko e vaʻinga ʻokú ke saiʻia taha aí ko ho kaungāmeʻa lelei tahá he tai. Te ke lava ʻo fakamoleki e konga lahi ho taimi ke vaʻinga ai, fekumi ki ai, mo lau fekauʻaki mo ia. Makehe mei heni, ʻokú ke fokotuʻu atu foki ʻa e vaʻinga ko ʻení ki ho ngaahi kaungāmeʻá koeʻuhí ke ke lava ʻo fakafehoanaki hoʻo ngaahi pōtoʻi ngāué mo kinautolu.
ʻI he ngaahi taimi kimui ní, Kuo hoko ʻa e lole ʻoku tataʻo ko e vaʻinga ʻoku saiʻia taha ai e kakai tokolahi ʻo e mamani. Kuo fie maʻu ʻe he kakai mei he ngaahi kulupu toʻu kotoa pe ʻa e vaʻinga ko ʻeni ʻi ha toe taha. ʻOku ʻikai ha veiveiua, ʻoku lau ia ko e vaʻinga lelei taha ʻi he māmaní. Ko hono fakaongoongoleleiʻi pē ia ki ha taha pē ʻoku maʻunimā kinautolu ʻo hangē ko e fuofua tokotaha ngāue ki he polokalamá. Neongo ia, ʻoku hoko ha kiʻi palopalema ʻi he taimi ʻoku pipiki ai e tokotaha fakaʻaongaʻi ki ha tuʻunga. ʻOku aʻu ia ki he meʻa ʻoku nau ongoʻi. Naʻe toki ʻosi pē, ʻoku nau feinga ke fakaʻataʻata ia. Ko e ʻuhinga ʻeni ʻoku tau ʻomi ai ha kaka mo ha ngaahi fakaʻaliʻali ke tokoni ke nau fakaʻataʻata ʻa e meʻa kotoa pe. ʻOku tau ʻomi ha kaka mo ha ngaahi fakaʻaliʻali ki ha tuʻunga faingataʻa ʻo e Fo'i lole na'e tata'o 1642, ʻi he fakamatala ko ʻení.
Ko e taumu'a
ʻOku ʻi ai ha ngāue ʻe ua ʻoku lolotonga fai. Firstly, kuo pau ke ke tanaki ha seli ʻe taha pea ua, kuo pau ke ke tataʻo ha fakakatoa ʻo e 35000 ngaahi me'a. Makehe mei hono fai ʻo e ngāué ni, ko e meʻa pe ʻoku ke maʻu 35 laka. Ko ha kole faingataʻa ia koeʻuhi ko e lahi ʻo e ngaahi fehikitaki koeʻuhi ke ke tokanga lolotonga hoʻo fakaʻaongaʻi kinautolu.
Fo'i lole na'e tata'o 1642 kaka mo e ngaahi fakaʻaliʻali
Kuo pau ke ke matuʻaki tokanga ʻaupito ʻi hoʻo ngaahi ʻuluaki ngaʻunu. Naʻa nau fokotuʻutuʻu ʻa e vaʻinga maʻau. ʻOku tuʻutuʻuni koe kapau te ke fili ʻa e founga hala ʻi he kamataʻanga. Ko ʻetau fokotuʻu ʻeni ki he vaʻinga:
- Kuo pau ke ke ngaohi ʻa e Seli ke to. Ke fai ʻení, ʻokú ke ʻunuakiʻi ʻa e seli mei he taha ʻo e kau teleporters ki he hoko maí. ʻIkai ngata ai, ʻe lava ʻe he ngaahi kapa fakatauhoá ʻo ʻai ke ʻosi. Feinga ke ke aʻu ki he feituʻu ki laló ʻi he ngaahi lole ʻoku hoa mo iá. Pe, te ke lava foki ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi foʻi pomu fakalanu. ʻOku nau sai ange ke aʻu ki he konga lahi angé.
- ʻE lava ke fakaʻaongaʻi hano fakatahaʻi ʻo e ngaahi lole matohitohi mo kofukofuʻi ke toʻo hifo ʻa e Seli. Neongo ko ha ngaue faingataʻa ke faʻu e ngaahi lole ko ʻeni ka ʻe lava pe ke nau fuʻu tokoni ʻaupito ʻi he lele loloa.
- ʻE tokoniʻi koe ʻe he ngaahi fale faʻoʻanga kapa ko ʻení ke toʻo ha ngaahi lole kehe. Hili ia naʻa ne tokoniʻi ʻa e ngaahi meʻa ke hifo ki lalo. ʻI he meʻá ni, ʻe ngaʻunu hoʻo tafaʻaki ki he takele ʻo e palakipoe. Ko hoʻomou palaní ʻeni.
- Ke faʻu e kilimi, kuo pau ke ke siʻaki ʻa e kilimi ʻi he palakipoe. Neongo ʻeni, ʻe faingataʻa ke ʻai ʻa e ngaahi kapa makehe ko ʻeni ke ʻiloʻi ʻa e fotunga ʻo e palakipoe. Feinga pe ke tukutaha hoʻo tokanga ʻi hono ʻave ʻo e Seli ki lalo ʻaki haʻo vaʻinga ʻi lotomalie he palakipoe.
ʻE lava ke tokoni ʻaupito ʻa e lole makehe mo e ngaahi foʻi pomu lanu ʻi hono siʻaki ʻo e ngaahi meʻa. ʻOku totonu ke nofotaha ʻa e ʻuluaki ngaue ʻi hono faʻu kinautolu. Ko ʻene mahino pe kiate koe ʻa e ngaahi fakaʻaliʻali ko ʻeni ʻe faingofua ange hoʻo ngaue ke fai ʻi ha toe taimi kimuʻa.
Tuku atu ha Tali